Nhiều người thường có nhận thức sai lầm rằng những cơn thiếu máu não cục bộ thoáng qua là lành tính còn đột quỵ mới nguy hiểm. Nhưng thực chất đột quỵ não và cơn thiếu máu não cục bộ thoáng qua đều là tình trạng nghiêm trọng liên quan tới thiếu máu não cục bộ. Theo một số thống kê cho thấy, có khoảng 30% bệnh nhân đột quỵ trong tiền sử đã bị các cơn thiếu máu não cục bộ thoáng qua. Vì vậy không nên xem thường và phải biết cách xử lý khi người bệnh bị cơn thiếu máu cục bộ thoáng qua.
Cơn thiếu máu não cục bộ thoáng qua: Biểu hiện sớm của đột quỵ
Mục Lục
– Cơn thiếu máu cục bộ thoáng qua xảy ra khi máu cung cấp cho não bị gián đoạn cho một khoảng thời gian ngắn. Triệu chứng này thường là một lời cảnh báo về dấu hiệu rằng đột quỵ có thể xảy ra.
– Cả đột quỵ và cơn thiếu máu não cục bộ thoáng qua đều thuộc chuỗi các biến cố nghiêm trọng liên quan đến thiếu máu cục bộ ở não. Cả hai đều là chỉ điểm quan trọng của tình trạng thiếu hụt lưu lượng dòng máu não và tăng nguy cơ tàn phế và tử vong. Tuy vậy, cơn thiếu máu thoáng qua cung cấp cơ hội để điều trị vốn có thể ngăn chặn được tổn thương tàn phế vĩnh viễn.
– Thiếu máu não cục bộ thường kéo dài chỉ một vài phút nhưng có thể kéo dài trong vài giờ. Chúng thường biến mất một cách nhanh chóng và không may thường bị bỏ qua.
– Cũng giống như một cơn đột quỵ, cơn thiếu máu thoáng qua cần điều trị khẩn cấp. Tỉ lệ lên đến 1 trong số 5 người có cơn thiếu máu não cục bộ thoáng qua sẽ có một đột quỵ trong vòng 3 tháng.
Đối tượng dễ bị thiếu máu não cục bộ
– Cơn thiếu máu não cục bộ thoáng qua được xem là dấu hiệu cảnh báo quan trọng của đột quỵ. Những người có nguy cơ cao là những người trên 50 tuổi, có tiền sử bệnh về mạch máu, đái tháo đường hoặc mắc chứng rối loạn lipid máu.
– Về lý thuyết, chỉ sau 4 hoặc 5 phút không nhận được ôxy và dưỡng chất là tế bào não đã bị hủy hoại không phục hồi được. Ở các cơn thiếu máu não và tai biến, khi một mạch máu bị tắc nghẽn thì các mạch máu xung quanh có thể “chi viện” nhưng thời gian chịu đựng không quá lâu.
– Vì vậy, việc xử lý, thăm khám và điều trị giải quyết cục máu đông chỉ mang lại hiệu quả tốt nhất trong 3-4 giờ đầu.
Nhận biết dấu hiệu
Các dấu hiệu của đột quỵ có thể là một hoặc nhiều dấu hiệu sau đây:
Dấu hiệu của cơn thiếu máu thoáng qua xuất hiện đột ngột chỉ kéo dài khoảng 1 – 10 phút khi bệnh nhân đang sinh hoạt bình thường.
– Bất tỉnh, đau đầu.
– Bị tê nửa người.
– Yếu liệt chân, tay.
– Một mắt hoặc cả hai mắt bỗng không nhìn thấy gì.
– Méo miệng, khó nói, nói ngọng.
– Choáng váng, hoa mắt, chóng mặt, đi, đứng không vững.
– Giảm khả năng tập trung, trục trặc về trí nhớ.
– Rối loạn nhận biết, mất trí nhớ kiểu Alzheimer…
>> Đọc thêm: Thuốc điều trị tai biến mạch máu não
Những việc cần làm trước khi xe cứu thương đến
– Nếu bệnh nhân còn ý thức, cho nằm với gối mỏng kê ở đầu.
– Không cho ăn hoặc uống bất kỳ thứ gì. Nới lỏng và hạn chế quần áo có thể gây khó thở. Nếu có yếu chi, hỗ trợ chi bị yếu và tránh kéo lê phần cơ thể bị yếu đó khi di chuyển bệnh nhân.
– Nếu bệnh nhân không còn ý thức, kiểm tra mạch và hơi thở của họ. Nếu hơi thở của họ hoặc mạch không còn, bắt đầu thực hiện hồi sức tim phổi – là sự kết hợp của ấn ngực và hô hấp (hô hấp nhân tạo bằng miệng). Hồi sức tim phổi có thể phục hồi lượng máu giàu oxy đến não. Không có oxy, tổn thương não vĩnh viễn hoặc tử vong có thể xảy ra trong vòng 8 phút.
– Nếu không tự tin hoặc không biết cách thực hiện hồi sức tim phổi như thế nào để thực hiện hô hấp nhân tạo, gọi xe cứu thương hoặc cơ sở y tế có chuyên môn sẽ cung cấp hướng dẫn trên điện thoại.
– Cơn thiếu máu thoáng qua thực chất là cơn tai biến mạch máu não hồi phục nhanh, thời gian hồi phục từ vài phút đến vài giờ và không để lại dấu hiệu yếu liệt. Nguyên nhân gây thiếu máu não thoáng qua do lưu lượng máu lên não giảm, do động mạch bị hẹp, bị co thắt hoặc bị tắc nghẽn do một cục máu đông từ tim…
– Để bảo vệ sức khỏe nên có một chế độ ăn uống khoa học như: ăn giàu vitamin, chất xơ, giảm đường, mỡ, tránh dùng các chất kích thích như: rượu, bia, thuốc lá, cà phê… Bên cạnh đó, cần sắp xếp thời gian làm việc, nghỉ nghơi hợp lý, tránh stress, tập luyện thể thao hàng ngày… Đặc biệt, khi có cơn thiếu máu não cục bộ thoáng qua, cần nghỉ ngơi, tránh hoạt động mạnh hoặc có cảm xúc mạnh để phòng ngừa tai biến mạch máu não thực sự rồi chuyển bệnh nhân đến cơ sở y tế gần nhất để thăm khám, điều trị.
>> Đọc thêm: Tai biến mạch máu não giai đoạn đầu
