Đột quỵ được xem là nguyên nhân gây tử vong hàng đầu, người bệnh thường không có biểu hiện nhận biết sớm và hay nhầm lẫn với trúng gió dẫn tới việc đến viện rất muộn.
Phân biệt đột quỵ và trúng gió để tránh nhầm lẫn dẫn tới nguy hiểm tính mạng
Mục Lục
Chỉ có 5% người bệnh đột quỵ được chuyển đến cơ sở y tế sớm
Đột quỵ não (tai biến mạch máu não – có thể do xuất huyết não hoặc nhồi máu não) là bệnh gây ra tổn thương các tế bào não do thiếu ôxy dẫn đên hậu quả người bệnh bị liệt, rối loạn ngôn ngữ, mất cảm giác, mất trí nhớ, hôn mê … khả năng gây ra tử vong cao, hoặc gây tàn phế.
Di chứng của bệnh đột quỵ là gánh nặng cho xã hội nên đột quỵ não luôn được coi là vấn đề thời sự của các nước đang phát triển. Vì vậy khi phát hiện các triệu chứng báo động đột quỵ, bệnh nhân cần được chuyển ngay tới các cơ sở y tế gần nhất sẽ giúp giảm thiểu tỷ lệ tử vong và tàn phế.
“Nếu được cấp cứu đúng thời điểm giờ vàng (3 – 4,5 giờ đầu sau khi được phát hiện các biểu hiện đầu tiên) bằng các thuốc tiêu huyết khối đường tĩnh mạch, hoặc trong cửa sổ 6 giờ đầu áp dụng lấy huyết khối bằng dụng cụ cơ học đối với các người bệnh đột quỵ thiếu máu não thì khả năng cứu sống cũng như hạn chế di chứng rất cao.
Cách phân biệt đột quỵ với trúng gió
Nhiều người thường nhầm lẫn các biểu hiện sớm của đột quỵ với hiện tượng “trúng gió, cảm” … rồi tiến hành cạo gió, nặn máu, giật tóc mai, lấy máu đầu ngón tay… Sai lầm đó có thể làm cho tình trạng bệnh nghiệm trọng thêm và mất đi cơ hội vàng, nguy hiểm đến tính mạng hoặc khả năng phục hồi cho bệnh nhân.
Trong y học, trúng gió (trúng phong) còn gọi là cảm, thường xảy ra khi thời tiết giao mùa, mưa nắng bất thường, gió, lạnh, sương, nước… tác động vào cơ thể đột ngột. Bất cứ ai cũng có thể bị trúng gió, nhất là những người có sức đề kháng yếu, suy nhược, làm việc quá sức, say rượu, người có tiền sử hạ đường huyết, hạ huyết áp, huyết áp không được ổn định…
Triệu chứng trúng gió như mệt mỏi, xây xẩm, chóng mặt, đau đầu, nhiệt độ cơ thể thất thường lúc nóng lúc lạnh, đau bụng, nôn ói, đau nhức cơ thể thậm chí có thể bị liệt dây thần kinh ngoại biên gây ra méo mặt (liệt dây thần kinh ngoại biên), té xỉu nhưng sau khi nằm xuống nghỉ ngơi, xoa dầu, cạo gió “đánh cảm” uống cốc trà gừng, máu sẽ lưu thông lên đầu lại và khỏe như bình thường.
Còn đột quỵ là bệnh vô cùng nguy hiểm, bệnh không chỉ xảy ra ở người cao tuổi mà còn cả ở người trẻ, một số ít trường hợp ở trẻ em chưa đến 10 tuổi, người bị bệnh huyết áp, tim mạch, phổi, tiểu đường là đối tượng rất dễ bị đột quỵ. Người mắc bệnh đột quỵ có thể ở 2 thể sau:
Nhẹ: bỗng dưng hơi đầy lưỡi, nói hơi ngọng, liên quan đến một nhóm cơ như: khó khăn trong hoạt động cầm nắm vật, rất hay làm rơi vật.
Nặng: rối loạn ngôn ngữ, mất tiếng, không nói được, mất trí nhớ, tê một nhóm cơ như: liệt nửa người, hôn mê thậm chí tử vong.
Khi nghi ngờ bệnh nhân bị đột quỵ người nhà hoặc những người ở gần người bệnh cần giữ cho bệnh nhân không bị ngã gây ra chấn thương thêm. Đặt bệnh nhân nằm chỗ thoáng, nghiêng một bên để nếu bị nôn sẽ không gây ra sặc vào đường hô hấp, móc hết đờm dãi cho người bệnh dễ thở.
Tận dụng tối đa 3 giờ đầu – giờ vàng, để đưa ngay người bệnh đến bệnh viện càng sớm càng tốt. Đối với địa bàn miền núi, vùng sâu nếu không có điều kiện hãy di chuyển người bệnh bằng cáng, không nên đưa người bệnh đến bệnh viện bằng xe máy, tránh xóc khi di chuyển.
Khi di chuyển, nên để người bệnh trên mặt phẳng, nghiêng mặt sang một bên, nới bớt quần áo. Đó cũng là những chỉ dẫn đã được đưa ra trong tài liệu của các kỳ sinh hoạt trước.
Quy tắc “vàng” nhận biết cơn đột quỵ đó là 4 dấu hiệu hay còn gọi F.A.S.T.
- Face – Mặt: Mất cân đối, hoặc méo xệ một bên miệng: để người bệnh ngồi ngay ngắn để quan sát hoặc yêu cầu người bệnh cười, “thổi lửa”, nhe răng;
- Arm – Tay:Yếu hoặc liệt tay, chân: yêu cầu người bệnh giơ đều hay tay, hai chân lên, nếu bên nào yếu hơn, hoặc rơi xuống trước cho thấy có liệt.
- Speech – Nói: Ngôn ngữ bất thường: yêu cầu người bệnh nói, lặp lại một cụm từ đơn giản. Nếu không nói lưu loát, giọng “méo” hoặc không nói được đó là biểu hiện bất thường.
- Time – Thời gian vàng:“Nếu cùng lúc có 3 triệu chứng này cho thấy người bệnh có nguy cơ đột quỵ rất cao, hãy khẩn trương, nhanh nhất đưa người bệnh đến cơ sở y tế có khả năng trị đột quỵ”
>> Đọc thêm: Cách sơ cứu người bị đột quỵ