Tai biên mạch máu não là căn bệnh xuất hiện đột ngột, diễn ra nhanh và gây hậu quả nặng nề có thể dẫn đến các bệnh hiểm nghèo như liệt nửa người, thậm chí có thể gây tử vong. Nguyên nhân tai biến không phải là những nguyên nhân trực tiếp mà là hậu quả của một quá trình dài bị những bệnh liên quan khác mà không có biện pháp chữa trị hiệu quả. Có rất nhiều nguyên nhân gây bệnh tai biến mạch máu não, hiểu rõ được những nguyên nhân gây bệnh sẽ giúp ngăn ngừa bệnh hiệu quả.
Bệnh tai biến mạch máu não là gì?
Mục Lục
Tai biến mạch máu não (hay còn gọi là đột quỵ não) là hiện tượng máu truyền lên não bị tắc nghẽn, gây thiếu máu não đột ngột. Có hai dạng tai biến mạch máu não (hay còn gọi là đột quỵ não) là nhồi máu não và xuất huyết não (do nghẽn mạch làm vỡ mạch máu).
2. Nguyên nhân gây tai biến mạch máu não
Dưới đây là những nguyên nhân hàng đầu dẫn đến bệnh tai biến mạch máu não, bạn nên chú ý để phòng ngừa cho bản thân và gia đình.
2.1 Cao huyết áp
Có thể nói huyết áp cao là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây ra bệnh tai biến mạch máu não. Người bị cao huyết áp có nguy cơ bị đột quỵ cao gấp 3-4 lần so với người bình thường. Lý do bởi cao huyết áp là sự tăng áp lực thường xuyên của dòng máu lên trên thành mạch khiến cho thành mạch bị dãn dần ra và xuất hiện những thương tổn nhất định.
Thêm vào đó, khi áp lực dòng máu đột ngột tăng cao có thể làm cho mạch máu bị vỡ ra gây vỡ mạch máu não. Nếu những tổn thương nhỏ, hệ thống tiểu cầu và các sợi fibrin sẽ đến để vá lại vết thương và tạo thành các cục máu đông, với những người huyết áp cao có rối loạn mỡ máu, thừa cholesterol sẽ làm cho thành mạch bị dày lên, làm chít hẹp lòng mạch, cản trở lưu thông dòng máu đến nuôi dưỡng tế bào não gây tai biến nhồi máu não.
2.2 Xơ vữa động mạch
Xơ vữa động mạch là bệnh tác động đến động mạch (cũng như tĩnh mạch nếu nó được phẫu thuật di chuyển đến nơi khác để làm chức năng của động mạch). Về mặt đại thể, nó có biểu hiện là thành mạch máu trở nên “xơ cứng” bởi các sang thương được gọi là mảng xơ vữa phát triển trong thành mạch. Vào giai đoạn muộn, mảng xơ vữa có thể gây hẹp lòng mạch và làm hạn chế lưu lượng máu trong đó. Nó cũng có thể vỡ ra và trôi theo dòng máu làm tổn thương các mô và cơ quan bên dưới. Máu không thể lưu thông tắc lại thành các cục máu đông sau đó sẽ chạy dần lên não gây tắc nghẽn dẫn đến bệnh tai biến.
2.3 Đái tháo đường
Đái tháo đường làm cho quá trình xơ vữa động mạch diễn ra nhanh hơn ở người bình thường, do vậy hiện tượng những cục huyết khối hình thành trong lòng động mạch hay các mảng xơ vữa làm bít tắc lòng động mạch là nguyên nhân làm cho máu, ôxy không đến nuôi dưỡng được vùng mạch máu đó cung cấp. Đây không chỉ là lý do dẫn đến tắc mạch máu não, phình vỡ mạch máu mà còn gây ra đau thắt ngực và nhồi máu cơ tim…
Hầu hết các bệnh nhân tiểu đường thường bị nhiễm mỡ máu, có lượng cholesterol trong máu vượt quá giới hạn cho phép, nhất là cholesterol có hại làm cho quá trình xơ vữa động mạch càng trở nên nghiêm trọng hơn, nguy cơ đột quỵ não càng cao. Điều quan trọng là các yếu tố này thường xuất hiện đồng thời ở bệnh nhân tiểu đường, do vậy nguy cơ tai biến là rất có thể nếu không được kiểm soát và chữa trị bệnh đúng đắn.
2.4 Bệnh tim
Có một số trường hợp bệnh nhân bị tai biến mạch máu não là do bệnh tim. Đó là những trường hợp bị bệnh rung nhĩ, hẹp van hai lá có rung nhĩ, u nhày nhĩ trái, viêm nội tâm mạc nhiễm khuẩn, tồn tại lỗ bầu dục… Nguyên nhân là do cục máu đông hoặc cục sùi từ buồng tim, van tim bị trôi theo dòng máu lên động mạch cảnh, làm tắc đột ngột dòng máu nuôi não, gây ra đột quỵ nhồi máu não. Loại tai biến chảy máu não có liên quan đến dùng thuốc chống đông kháng vitamin K sau phẫu thuật thay van tim cũng có thể xảy ra. Nguyên nhân là do tác dụng của thuốc làm giảm khả năng đông máu, và nếu có yếu tố thuận lợi như tăng huyết áp, chấn thương… thì khả năng chảy máu não sẽ cao hơn. Bác sỹ tim mạch cần chuyển bệnh nhân đến trung tâm hồi sức đột quỵ não ngay lập tức để điều trị tai biến mạch máu não cho bệnh nhân.
2.5 Dị dạng mạch máu não
Dị dạng mạch máu não là hiện tượng các mạch máu bất thường, rối loạn trong não, gây chảy máu não và có thể khiến người bệnh tử vong rất nguy hiểm. Theo các bác sĩ, dị dạng mạch máu não thường có từ lâu, tiến triển một cách âm thâm khiến mạch máu bị dị dạng ngày càng giãn ra và yếu đi. Đến khi mạch máu bị căng tức quá mức (do áp lực công việc, căng thẳng, stress…) dẫn đến vỡ mạch máu não gây xuất huyết.
Tóm lại, tai biến mạch máu não là hậu quả của hầu hết các căn bệnh có sẵn trong cơ thể gây nên. Do đó việc phát hiện ra nguyên nhân và các yếu tố gây bệnh sẽ giúp chúng ta có biện pháp phòng bệnh này hiệu quả hơn.
>> Bạn có thể xem thêm bài viết: phục hồi chức năng sau tai biến
